ตะพาบแก้มแดง Dogania subplana
ตะพาบแก้มแดงหลายคนอาจจะไม่ค่อยรู้จักตะพาบชนิดนี้ ตะพาบแก้มแดงพบได้ในไทย แต่ส่วนใหญ่จะไม่ค่อยได้เห็นตะพาบชนิดนี้ ซึ่งตะพาบแก้มแดงจะพบเห็นได้ยากมาก ต่างจากพวกเต่าที่พบในไทย ซึ่งเต่าที่พบในไทยพบเห็นได้เยอะกว่าตะพายแก้มแดงมากเพราะเต่าที่พบในไทยจะมีจำนวนที่มากกว่าสัตว์ชนิดพวกตะพาบแก้มแดง ตะพาบแก้มแดงถือเป็นตะพาบชนิดที่พบเห็นได้ยากและมีขนาดที่เล็กมากเป็นอันดับสองของสัตว์จำพวกตะพาบทุกชนิด
ซึ่งตะพาบที่มีขนาดที่เล็กที่สุดเลยก็คือ ตะพาบหับพม่า ตะพาบแก้มแดงซึ่งมีขนาดเล็กมากจึงทำให้พบเห็นได้ยากกว่าตะพาบม่านลายไทยที่มีขนาดที่ใหญ่ที่สุดในตะกลูของตะพาบ ตะพาบแก้มแดงมีขนาดโตเต็มวัยความยาวประมาณ 1 ฟุต น้ำหนักประมาณ 15 กิโลกรัม ซึ่งเป็นขนาดที่เล็กมากๆ ในการที่จะมองจากที่ไกลๆแล้วพบเห็นได้ และปัจจุบันถ้าหากอยากพบเห็นตะพาบแก้มแดงชนิดนี้ สามารถไปดูได้ที่สวนสัตว์เขาเขียวเท่านั้น นอกจากนี้ตะพาบแก้มแดงยังเป็นสัตว์คุ้มครองสัตว์น้ำ ตามประกาศของกรมประมงและสัตว์ป่าคุ้มครอง ตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าเมื่อพุทธศักราช 2532
ตะพาบแก้มแดงมีลักษณะกระดองสีเทาเข้มมีจุดสีดำทั่วไป หัวของตะพาบแก้มแดงจะเป็นสีเทานวลมีรอยเส้นสีดำตลอดตามแนวกระดูกสันหลังจนถึงส่วนท้ายของกระดอง และมีสีแดงที่แก้มและข้างคอ ซึ่งเพราะมีสีแดงที่แก้มและข้างคอ จึงเป็นที่มาของชื่อตะพาบแก้มแดง ซึ่งลายสีแดงทำให้มองแล้วเป็นลักษณะของแก้มที่แดง จึงได้ชื่อเรียก ตะพาบแก้มแดงตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา เมื่อตะพาบแก้มแดงยังเล็กจะมีจุดสีดำคล้ายดวงตากระจายไปทั่วกระดองซึ่งมองเห็นจุดเหล่านี้ได้ชัดเจนมาก ๆ ตะพาบแก้มแดงที่พบในไทยจะพบได้ที่จังหวัดตากและจังหวัดกาญจนบุรี ซึ่งตะพาบแก้มแดงที่พบในสองจังหวัดนี้จะมีสีที่เข้มกว่าและจะไม่มีสีแดงที่แก้ม มีจมูกที่ยาว หางสั้นและมีขาที่เล็กมาก ๆ เมื่อเทียบกับตะพาบชนิดอื่นแล้ว
มาดูกันว่าถิ่นที่อยู่อาศัยของตะพาบแก้มแดงอาศัยอยู่ที่ไหนบ้าง ถิ่นที่พบตะพาบแก้มแดง นอกจากในไทยแล้วเราสามารถพบได้ในพม่า มาเลเซีย บรูไน สุมาตรา อินโดนีเซีย อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ สำหรับประเทศไทยจะพบได้ที่จังหวัดตาก จังหวัดกาญจนบุรี และพบมากทางภาคใต้ บริเวณจังหวัดชุมพร และจังหวัดนครศรีธรรมราช ชอบอยู่ในห้วยหนอง คลองบึง และมีชุกชุมตามลำธารบนภูเขา ซึ่งการสืบพันธุ์ของตะพาบแก้มแดงในแต่ละครั้ง ตะพาบแก้มแดงจะสามารถออกไข่ได้ครั้งละ 3-7 ฟองต่อการผสมพันธุ์หนึ่งครั้ง