รู้จัก นีมาโทดา สิ่งมีชีวิตขนาดจิ๋วที่อยู่ใกล้ตัวทุกคนกว่าที่คิด
นีมาโทดา (Nematoda) หรือที่รู้จักกันในชื่อ “หนอนตัวกลม” (round worm) เป็นสัตว์ไม่มีกระดูสันหลังที่สามารถปรับตัวให้อยู่รอดในสภาวะแวดล้อมต่าง ๆ ได้ดี ไม่ว่าจะเป็นทั้งในน้ำและดิน รวมถึงยังเป็นปรสิตอยู่ในพืชและสัตว์แทบทุกชนิด มันมีรูปร่างทรงกระบอก ไม่มีปล้องหรือรยางค์ใด ๆ ลำตัวยาวเรียว หัวแหลม ท้ายแหลม มีปากและทวารหนัก ไม่มีระบบหายใจ แต่อาศัยการแลกเปลี่ยนแก๊สผ่านทางผิวหนัง รวมถึงไม่มีระบบหมุนเวียนโลหิตด้วย ในปัจจุบันมีการค้นพบสัตว์ในตระกูลนี้มากกว่า 500,000 ชนิด แต่ที่อยู่ใกล้ตัวคนไทยและควรจะทำความรู้จักเป็นพิเศษนั่นก็คือ “พยาธิปากขอ” ซึ่งวันนี้เราจะมาทำความรู้จักมันกัน
นีมาโทดา พยาธิปากขออาศัยอยู่ได้ทั้งร่างกายคนและสัตว์
“พยาธิปากขอ” (Hookworm) เป็นสิ่งมีชีวิตประเภท นีมาโทดา ที่พบบ่อยในร่างกายมนุษย์และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม มันมีรูปร่างลำตัวทรงกระบอก หัวเรียว ท้ายเรียว ส่วนหัวงอเล็กน้อยทำให้มีรูปร่างคล้ายตะขอ มีฟันสองคู่ สำหรับเกาะเกี่ยวผนังลำไส้ เพื่อดูดเลือดของสิ่งมีชีวิตนั้น ๆ เป็นอาหาร และมีขนาดตั้งแต่ 0.5 – 1.5 เซนติเมตร โดยพยาธิชนิดนี้พบได้บ่อยในประเทศที่มีระบบน้ำประปาไม่สะอาด การสุขาภิบาลและสุขอนามัยไม่ได้มาตรฐาน ซึ่งมันเป็นต้อตอของโรคท้องร่วง
โดยมันเป็นต้นตอของโรคท้องร่วงในคนและสัตว์แต่อาการและความรุนแรงของโรคจะขึ้นอยู่กับจำนวนของพยาธิที่มีอยู่ในร่างกายสำหรับมนุษย์โดยปกติแล้วมักจะพบพยาธิชนิดนี้อยู่ในร่างกายซึ่งตัวอ่อนของพยาธิอาจเข้าสู่ร่างกายได้จากการไม่ได้ล้างมือหรือพยาธิไชเข้าผิวหนังโดยตรงซึ่งหากมีจำนวนไม่มากก็อาจไม่ส่งผลให้เกิดอาการใดๆแต่หากมีจำนวนมากก็อาจเกิดอาการต่างๆเช่นเกิดรอยแดงคดเคี้ยวบริเวณผิวหนัง, ปวดท้อง/ท้องเสีย, คลื่นไส้/อาเจียน, ไอ, มีไข้, น้ำหนักลด, เบื่ออาหาร และหากมีพยาธิดูดกินเลือดในลำไส้เป็นจำนวนมาก ก็อาจส่งผลให้เกิดภาวะโลหิตจางได้
แต่สำหรับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอย่างสุนัขหรือแมวตัวเล็กตัวน้อยของพยาธิจะติดจากแม่ไปยังลูกในช่วงที่มันตั้งท้องหรือผ่านทางปากในช่วงให้นมลูกส่วนอาการและความรุนแรงก็ขึ้นอยู่กับจำนวนของพยาธิที่ในตัวสุนัขและในตัวแมวๆ หากมีจำนวนมากก็อาจเกิดอาการท้องร่วม หรือถ่ายปนเลือด เหงือกซีดจาง ซึ่งเป็นอาการของภาวะโลหิตจาง น้ำหนักลด ลูกสุนัขและลูกแมวอาจตายหากมีพยาธิจำนวนมาก
# รู้จัก ไนดาเรีย สิ่งมีชีวิต 1 ใน 9 อาณาจักรสัตว์โลกตามหลักหลักอนุกรมวิธานวิทยา